PANUGDAON | NAGASAKRIPISYO

[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]

[av_heading heading=’PANUGDAON | NAGASAKRIPISYO’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
ROBERTO ‘BERT’ LADERA
[/av_heading]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Friday, June 16, 2017
[/av_textblock]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

 

Liwat nga nabasa sang dugo ang duta sa Mindanao. Liwat nga ginputos sang kakugmat ang Marawi City sang nagpang-atake ang grupo sang Maute. Natublag ang matawhay nga pagpangabuhi, naghaplaag, nagpinalagyo, kag ila ginbayaan ang lugar nga ila namat-an.

Madamo nga luha ang nag-ilig sa mga guya, madamo nga balhas ang sa ila lawas naghulas. Wala nahibaluan ang madangatan, wala nagakabalaka kon ano ang maabtan.

Naglipas ang inadlaw kag sang damlag lang naglab-ot na sa 191 ka Maute fighters ang nagkalamatay samtang 154 naman ka armas-luthang ang nakumpiskar sa bug-os nga Marawi City.

Naglab-ot naman sa 58 ka mga soldado kag pulis ang nagkalapukan sa pagdepensa sa hayahay sang pungsod. Kapin sa 40 ang nagapabilin sa ospital nga ginapadapatan sang bulong kag nagapanindugan nga handa sa gihapon nga magbalik sa patag-awayan sa tion nga makarekober na sa samad nga ila naagom. Matuod ang hurubaton nga nagasiling nga ang baganihan kon mapilasan mas pa gid nga naga-isog.

Nagkalagusnay na ang nawomg sang Marawi City nga gintukod sadto bilang Dansalan sang tuig 1639 sang mga Katsila sa pagpamuno ni Francisco Atienza nga gikan sa Iligan kag nagtuyo nga lupigon ang bug-os nga Lake Lanao area. Gin-abandonar ini sang sina man nga tuig sang ang linibo ka mga Maranao warriors ang naghingamo sa sini nga lugar nga nagtulod sa mga Katsila nga magbalik sa Iligan nga napaslawan sa ila katuyuan. Nagbalik lamang sila liwat sa lugar sang nagsugod sila sa pagsakop sa Sultanate of Maguindanao sadtong ulihi nga bahin sang ika-19 nga siglo, nga liwat nila nga gin-abandonar sang nag-abot ang mga Amerikano sang tuig 1900.

Sunu sa kilala kag anay Meranaw scholar nga si Dr. Mamitua Saber, naagom sang Marawi City ang iya charter sang 1940. Ang pag-ilis sang opisyal nga ngalan nga Dansalan kag ginhimu nga Marawi ang natigayon paagi sa Congressional amendment sang Charter sadtong 1956 nga gin-sponor ni Senator Domocao Alonto.

Kapin sa 99.6 percent sang populasyon sang Marawi City mga Muslim. Naga-igsister ang Sharia criminal law apang wala sang pamatbat nga paghaboy sang bato, pagkumpol, paglatigo ukon iban pa nga penalidad nga supak sa kasuguan sang Pilipinas.

Ginadumilian man ang pagbaligya sang makahulubog nga ilimnon kag ang sugal ginadumilian man kag ang mga babaye dapat magtabon sang ila ulo apisar nga luwas sa sini nga patakaran ang mga indi Muslim.

Maathag sa maragtas sang Marawi City nga apisar sang pila ka pagtilaw nga sakupon ini sang mga luyag maglupig sa ila apang nagpanindugan, nagbatu, kag nagmadinalag-on.

Sa liwat nga pagtilaw sa ila, nagabatyag sila sang kaugot sa Maute group nga nagtublag sa ila masulhay nga pagpangabuhi. Nagdulot sang huol ang ginhimu sang Maute group sa ila komunidad kag halos nangin patag ang ila lugar nga maanyag.

Kabay nga padayun nga magbantay ang mga Maranaw sa ila palibot agud nga indi sila malupig sang ila kadugo, indi sila mabutang sa sitwasyon nga pukanon ang ila tradisyon kag bayluhan sang makahas nga pagsinarayo.

Sa pag-agom sang kahilwayan sa kuko sang terorismo, may nagasakripisyo./PB

[/av_textblock]

[/av_one_full]

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here