PAGKATAPOS sang mapintas nga panghalit sang Covid 19 sadtong Pebrero 2020 tubtub nagtahaw ini sang 2022 tungod sang pagpangbakuna, nangin popular na ang tinaga nga “New Normal” sa Filipinas kag iban pa nga mga pungsod sa kalibutan.
Ugaling liwat nga nangin popular ang “Old Normal” sang pagpangurakot (corruption) sa kaban sang pungsod sugod sadtong Mayo 2022 midterm election nga ginbisto sang bagyo Crising, Dante kag Emong sang sining una lang nga binulan sang 2025.
Ining mga bagyo, upod sang Habagat, nagdala sang unprecedented nga pag-inulan kag pagbinaha bisan sa mga lugar nga sadto wala ginabaha, samtang sige man ang pagpasaway sang shear line, thunder storm kag pagsaka sang taob sa mga baybayon sa sige man tunaw sang yelo sa Arctic Region sang kalibutan.
Nga napahagan-hagan tani sang sobra 5,000 ka flood control projects nga natukod sa pungsod. Apang wala! Daw ginausap lang nga maskada ang mga ini ni lola kag ginadupla pagkatapos ma-enjoy ang manginit-nginit nga sabor sini.
Man kon wala narusdak kay substandard, wala gainangot kag nagatulubod sa sinugponan tungod sang pagbulos-bulos sang bentahoso nga mga subcontractor.
Kag sadtong 2025 SONA ni Presidente Marcos Jr. sang Hulyo 28, ginpabutyag na niya ang iya kabalaka kag ginmando nga maimbestigaran dayon ang kapalpakan sang mga flood control projects, nga ginpatukod agud mapahagan-hagan, kon indi gid man matapna, ang pagbinaha. Unfortunately, naglala pa gani ang pagbinaha kag nangalapkap na sa mas madamo pa nga mga lugar sa pungsod.
In fact, sa pagbisita mismo sang Presidente sa pila ka lugar, nakita niya ang hindi matapos-tapos nga mga proyekto, ang substandard ang pagtukod, kag ang iban mga ghost project pa nga sa papel lang naga-existir kag indi matultulan kon diin nahamtang.
Dayon man pagwa sang imbestigasyon ni Senador Panfilo Lacson upod sa iya Minority Group sa Senado nga sanday Senador Tito Sotto, Riza Hontiveros, Migz Zubiri, kag Loren Legarda.
Ginpamatud-an ni Lacson ining obserbasyon ni PBBM, labi na gid sa Bulacan kag Oriental Mindoro. Ginbuyagyag man niya ang posible nga kahilabtanan sang mga kongresista sa mga proyekto nga ini sa ila mga distrito. Lakip pa gani ang pila ka senador, katulad nanday Senate President Chiz Escudero kag Senador Joel Villanueva nga nakabaton gali sang indi magkubos sa PhP20 ka Milyon nga campaign donations halin sa mga contractor sadtong 2022 midterm election. Nga posible ginkuha pa sang mga contractor sa pondo sang gobyerno sa sining mga proyeko, una halin sa 15% advanced fee nga ginpauna sang gobyerno agud masuguran ang trabaho sa mga proyekto.
Gin-explicar man ni Lacson kon paano nagakatabo ang korapsyon sa nagakalain-lain nga work phases sang proyekto, nga nagapamatuod nga indi lang “isolated cases’ ining mga kaso kundi lapnagon kag talamak gid sa tanan nga mga proyekto labi na gid sa mga mas dalagku nga mga proyekto.
Nagsugod man imbestigar ang Blue Ribbon Committee nga ginapamunuan ni Senador Rodante Marcoleta sang Majority Group sa Senado.
Pero, mas maayo gid nga isalig naton ang imbestigasyon sa sa isa ka Independent Body nga ma-compose ni Presidente halin sa mga retirado nga mga hwes, prosecutor, kag mga imbestigador sang COA kag NBI, upod ang pribado nga grupo katulad sang International Crimes Watch nga naka-imbestigar na sang kasubong nga anomaliya sa flood projects.
***
Indi na katingalahan ang ining klase sang dalagku nga korapsyon sa pungsod. Indi pa malipat ang madamo sa aton sang Harry Stonehall Bribery Scandal sadtong 1962 nga nag-expose sang dalagku nga mga opiyales sa gobyerno nga nalista sa iya Blue Book.
Ginpakita sa sining Blue Book ang kon sin-o nga mga opisyales sa gobyerno ang natagaan ni Stonehill sang padanlog (bribe) agud ma-proteksyonan ang iya multi-million nga business empire.
Pero ano ang natabo kay Stonehill? Wala!!! Ginpa-deport lang siya ni Presidente Diosdado Macapagal pagwa sa Estados Unidos kon diin nagdayan-dayan lang didto sa US. Na-outlive pa gani sini sa edad nga 80 sanday Macapagal, anay President Carlos Garcia kag Presidente Ferdinand Marcos Sr. nga nakalista man sa Blue Book.
Sunod dira ang Priority Development Assistance Fund (PDAF), ukon ang Pork Barrel, Scam. Ang gobyerno na-defraud diri sang mga PhP10 ka Bilyon sa sulod sang 13 ka tuig (2000-2013) nga pag-divert sang PDAF funds sa kay Queen of Pork Barrel Janet Napoles para sa mga pribado nga mga programa. Na-involve diri ang 23 ka senador, lakip si Senator Jinggoy Estrada kag si Senador “Bong” Revilla.
Daw nanghinaw lang kamot ining duha ka senador sang ila mga kaso, Nakaluwas sa plea bargaining si Jinggoy samtang na-acquit naman si Revilla. Samtang si Napoles na-sentensyahan, sa kabug-usan, sing 100 anyos gid nga pagkabilanggo! Iban gid man kon pulitiko ka, kon si Pedro pa ang patugdaon.
Kag karon yari naman ang anomaliya sa flood control projects. Aba, binilyon, trinilyon, ka pesos pa gani kuno ang balor sang tanan nga mga proyekto nga gin-uraban sang mga zombie (flesh-eating creature) dira!
Sin-o gid ayhan sa mga kongresista ang maakusahan kag madutlan sang kaso? Mga senador? Mga DPWH officials? Mga contractor? Indi ayhan ang mga timoy kag wala maninoy kag maninay man lang?/PN
