INDI tanan nga mga pungsod kumporme sa lockdown, ukon ang pagpanira sang ila borders, sa kabug-usan ukon sa diin man nga bahin sini, agud awayon ang COVID-19.
May at least tatlo ka panindugan angot diri.
Ang isa amo ang pagpatuman sang lockdown, sa kabug-usan ukon sa pila ka bahin man sang pungsod agud ilikaw ang mga pumuluyo sa COVID-19 infection.
Dala sini ang pagpatuman sang quarantine kag isolation samtang gapatuman man sang dugang pa nga pagpangamlig, katulad sang social distancing, paggamit sang face mask, kag pagpatuman sang viral testing kag thermal scanning. Lakip sa sining mga pungsod ang China kag ang Filipinas.
Ang ikaduha amo ang panindugan sang gobyerno batok sa pagpatuman sang lockdown, kag ang paghingyu sa mga pumuluyo sang ila lang “civic responsibility” agud amligan ang ila kaugalingon batok sa COVID-19 sunu sa panugyan man sang mga health authorities kag pag-ubay sang gobyerno samtang ga-panghanda ini sa posible matabo nga infection sa mga pumuluyo.
Ginapangunahan ini nga panindugan sang pungsod sang Sweden sa Uropa. Indi tugot sa Konstitusyon sang Sweden ang magdeklarar sang State of Emergency luas lang sa panahon sang gyera.
Ang gobyerno sini gapati man gani nga wala dapat matabo nga lockdown tungod indi man “necessary” ang kon ano man nga pagpugong (ban) sa kahilwayan sang mga pumuluyo kay ginatuman man nila ang mga health protocols sa ila pangginawi.
Tungod sini, padayon ang negosyo. Apektado man ugaling ini sang pagkunol sang kita sang mga pumuluyo kag sang iya exports, nga top earner sang Sweden, tungod sa sablag sa supply chain sang iya produkto sa European Union.
Bukas ang mga shop kag restaurants. Pwede ang pagtililipon nga indi magsobra sa 50 ka tawo. Kag bukas ang mga eskwelahan para sa mga kabataan.
Sa Sweden, as of June 7, 2020, ang confirmed cases naglab-ut sa 44,730 samtang 4,659 naman ang napatay, sunu sa pahibalo sang aton abyan nga si Rachel Gaje Hansen nga nakapamana sang Swedish kag nagapuyo sa karon sa sining pungsod.
Retired editor-in-chief si Chel sang Roots and Wings, isa ka bi-monthly nga magasin devoted to Filipino life sa Uropa. Halin sa pamilya Gaje sang Jaro, Iloilo City si Chel.
Ang ikatatlo nga panindugan batok sa COVID-19 iya sang mga pumuluyo sa Estados Unidos nga nagapamalabag sa pag-restrict sang ila kinamatarong sa hilway nga pagnegosyo kag paglagaw.
Halin sa Texas tubtub sa Washington, nag-rally sa dalanon ang madamo nga nagapamatok sa lockdown sa Estados Unidos.
“Indi namon kinahanglan ang vaccine!” siyagit sang isa ka protester nga ginapanindugan sang “business as usual”.
“Bastante na kami sa mga bitamina…Our best defense is our immune system!” dugang pa sang isa.
Pagkatapos sining protest movement ginpahanugutan na ni President Trump nga maka-desisyon sing makiugalingon ang mga estado.
Sa karon, nagapanguna gihapon ang Estados Unidos sa kadamuon sang confirmed cases. Sobra na ini sa isa ka milyon, samtang sobra sa 100,000 naman ang patay.
Well, ila ina magkatuhay nga mga panindugan although komun ang ila handom – nga mabalanse ang health concerns kag pangabuhian sang mga pumuluyo.
***
Unified approach ang pag-away sa COVID-19 sang Filipinas, sa pagpanguna sang Duterte Administration, sa diin ang tanan nga hulag ginapatuman sa mando sang gobyerno nasyonal.
Katulad ini sa unified approach sa China nga ginapanguluhan sang Chinese Communist Party (CCP).
Maluag-luag lang gawa ang aton sa Filipinas sangsa China sa diin, sunu sa report, ginakandaduhan ang madamo nga panimalay agud indi makagwa sa pagka-quarantine kag ginadul-ungan lang sing pagkaon sa ila ugsaran.
Tani, indi man kita absolutist sa aton mandatos, pareho didto sa Communist China. Indi tanan nga LGU pareho ang kahimtangan kag nagakinahanglan sang konsiderasyon sa ila magkatuhay nga sitwasyon.
Ejemplo lang ang pangabay sa IATF ni Iloilo Gov. Arthur Defensor Jr. nga pasugtan ang pagpasakay sa motorsiklo sang asawa ukon anak nga pareho man indi infected (pasado sa thermal scanner), kon diin ini gid lang ang medyos agud makapauli sa ila purok ukon makakadto sa banwa.
Ginadumilian ang angkas sa motorsiklo sang DILG kag LTO tungod labag sa physical distancing. Wala gid exception?
Indi kita dapat sunod-sunuran lang nga mga robot nga wala sing husto nga pamensaron kag balatyagon. Gakadlaw lang ang mag-asawa sa inyo! Gakasubo gali…/PN
