INDI mabudlay sa aton ang magpati nga may kabuhi nga ispirituhanon bisan pa indi naton ini sila makita.
Ang una gani nga mga tawo sa kalibutan naka-realisar na sini nga kamatuoran. Nahibal-an nila nga wala sila sing ikasarang nga mangin kabangdanan sang ila pagkatawo kag, tungod sini, matudlo gid lang nila ini sa mas gamhanan nga kabuhi.
Kag diri na nagsugod ang ila pagpati sa liwan nga kabuhi nga mas gamhanan pa sa tawo kag sang iban pa nga mga bagay nga nagaluntad diri sa kalibutan.
Tungod indi sila makita sang tawo, ginkilala nila ini bilang mga ispiritu (spirit). Samtang, padayon man nila ginahibalo kon ano gid ining mga ispiritu nga ini.
Ining pagpanikasug nila ugaling nag-resulta sa nagakalain-lain nga pagkilala sa sining mga ispiritu – kon ano gid ang ila kaangtanan sa tawo kag kon ano gid ang bagay nga pagpakita sang respeto kag pagyaub sa ila kagamhanan.
Sa karon, ang pagkilala sang mga Kristiyano, nga sobra isa ka bilyon ang kadamo, sa ispiritu nga labaw gid sa tanan sa gahum amo ang Tagtuga (Creator) sang tanan nga makita kag indi makita nga mga tinuga, nga ginatawag man naton nga Diyos.
Sa Bibliya sang mga Kristiyano, kaupod sining Tagtuga sa ginsuguran ang mga ispirituhanon nga mga anghel nga halin mismo sa Iya ispirituhanon nga kaugalingon.
Ang iban ugaling nag-rebelde batok sa Diyos. Gani ginsikway Niya ini sila kag gintapok sa Impyerno, although gintugtan man sila nga tentaron ang tawo agud ma-testingan ang ila lealtad sa Diyos.
In fact, ang tawo mismo may pagka-ispirituhanon man. Ina tungod upod naton sa aton materyal nga lawas (matter) ang aton ispiritu, nga pwede man magbulagay kon bagay, katulad kon patay na ang lawas kag magbulag na ang kalag.
Mabudlay mahangpan ining pag-isa sang lawas kag ispiritu sa sugid lang. Pero, pwede seguro kon mapaathag ini sa isa ka kahalimbawa nga hitabo.
Pwede naton ini maathagan bisan paano paagi sa nadiskubrihan ni Albert Einstein nga formula, ang e=mc2.
Sa sini nga formula, ginpakita ni Einstein nga ang materyal (matter) nga bagay, katulad sang uranium-235, indi basta matter lang, kundi may kasul-ob gali nga daku nga enerhiya (energy), nga kon tublagon mo (paagi sa nuclear fission) makilala mo gid man ini lakip na ang iya pwersa, nga nagapadumdum sa aton sa atomic bomb nga ginhulog sadto sa Hiroshima, Japan. Nagpatay ini sang mga 80,000 nga kabuhi sa isa lang ka lupok.
Sa ina nga “inseparable” nga pag-isa sang “matter and energy” tubtub magbulagay, masiling naton nga ang tawo indi lang gali dutan-on nga tinuga, kundi may kapid ini nga liwan nga kabuhi nga mas gamhanan pa sa iya dutan-on nga kinaiya.
Amo ini ang ispiritu, nga amo gid ang nagadala sang luyag kag indi luyag himuon sang tawo. Kag, sa pagtaliwan sang lawas, isahanon ini nga maga-atubang agud husgaran sang Hukmanan sang Langit.
***
Time na seguro nga magtutok kita sa ginplano naton nga istorya ni Lolo Teban kag sang biyuda nga tamawo nga nasaysay na naton sa Part 1 sang aton kolum nga ginbalhag sadtong Hunyo 1, 2022 diri sa Panay News.
Wala kita nagasiling nga matuod ining istorya ni Lolo Teban, bisan pa ginpatihan ini sang iya malapit nga pamilya sadtong buhi pa siya kaupod si Lola Felin kag 11 nila ka mga kabataan, kag pila man nga mga kaapohan.
Kon ginapatihan man nila ini, ina tungod kilala nila nga indi butigon si Lolo Teban kag, bisan sa edad sadto nga mga 70 anyos, nagapabilin nga maayo gihapon ang iya pamensaron.
Wala kita personal nakakita sining mga tamawo, ukon makasaksi sang ano man nga ebidensya parti sining istorya ni Lolo Teban. Gani indi pa kita makasiling kon matuod man ini ukon indi, ukon bisan posible man lang nga matuod ini.
Tricky kon kis-a ang “perception” sang tawo sa iya nakita ukon nabatian nga pwede makahatag sing lain nga paghangop kon indi gid naton matul-id.
Tungod sini, kamo na nga aton bumalasa ang maghusga kon mapatihan ukon indi ining istorya ni Lolo Teban kag sang biyuda nga tamawo.
Bastante na seguro nga mabulong naton ang inyo “curiosity” sa ining istorya ni Lolo Teban nga tapuson na naton sa Part 3 sang pagsaysay naton sa Hunyo 15 nga isyu sang Panay News. (May kasugpon)/PN
