TUBTOB karon nagapabilin sa aton paminsaron ang tinaga nga “Mahuya man kamo” nga ginbungat ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr.
Kanami pamatian. Daw kaangay sang malulot nga ambahanon nga nagapalamuhot sa aton pang-ino-ino. Ginapakonsensya ng mga kawkawan sa gobyerno nga untaton na nila ang ila kadalok sa manggad kag ihatag sa pumuluyo ang matuod nga panghimanwa.
Madamo ang nagpamalakpak. Bisan mismo ang mga kongresista kag mga senador nagtindog kag matunog ang pagpamalakpak.
Apang, sensiro bala sila sa ila pagpamalakpak? Ukon nagbulig sa pagtuga sang gahod paagi sa pamalakpak agud nga matabunan ang ila kapalpak?
Kon paminsaron, mismo ang kadamuan sa mga nagpamalakpak amo ang naiguan sa sini nga pahayag tungod sila man ang nakabenepisyo sa pondo sang proyekto.
Kalain lantawon nga sila mismo nga natungdan nga nagapamentaha sa pumuluyo amo man ang nagapalakpak sa ila kaugalingon
Sadtong 2024 nga State of the Nation Address, ginpabugal sang pangulo ang 5,500 ka mga flood control projects.
Paglipas sang pila ka adlaw, ginlahugan sang kapalaran ang iya mga ginpabugal. Nagbundak ang ulan. Napaslawan ang mga ginapabugal nga proyekto nga makaserbe sa iya tinutuyo. Nahuy-an ang gobyerno tungod nagluntad ang malapnagon nga pagbaha.
Ginpangita ang tawo kon sa diin nagkadto ang pondo nga tuman ka daku nga ginpain sa sini nga mga proyekto.
Nagsugod ang pagpanukot, ang pagpanghinaw, kag ang pagpanginwala. Tubtob karon, wala pa kita sang may nabatian nga ma yara sang manabat. Wala pa kasugod ang imbestigasyon. Subong pa lang, pagkatapos nga nasambit sa SONA, magahulag ang mga ahensya agud usisaon ang mga flood control project.
Naalarma si Senador Panfilo Lacson tuhoy sa posibilidad nga halos katunga sang kapin sa 2 trillion pesos nga gin-alokar sa Department of Public Works and Highways para sa flood control projects ang maalimunaw bangud sa kurapsyon.
Ginapamangkot sini kon ngaa nagapadayon ang baha bisan pa nga ang Department of Public Works and Highways (DPWH) nagabaton sang 1.90 trillion pesos para sa flood control umpisa 2011 tubtob 2025, ukon kapin sa P348 million kada adlaw
Umpisa sang 2023, 2024, 2025, kapin na sa P300 billion ukon P280 billion sang 2023, P349 billion sang 2024, P346 billion sang 2025.
Tuman ka daku sang pondo apang amo man kadamo sang nagapondo nga tubig nga nagatuga ang pagbaha.
Ang nagakaanod amo ang benepisyo para sa tawo. Ang kwarta yara sa ila bulsa apang ang tawo sa baha naga-agwanta.
Nagalaum kita nga pagkatapos ang SONA, sambiton na sang pangulo kon diin ang may anomaliya nga proyekto, kon diin nga rehiyon, kon diin nga probinsya, kon diin nga distrito agud magpati ang tawo sa iya kasinsero sa pag-away sa kurapsyon kag sa iya kaisog nga mapangapinan ang kaban sang banwa.
Kahibalo man ang tanan nga kalabanan sang mga kongresista mga kontraktor nga nagapanago sa ngalan sang iban nga lehitimo nga kontraktor agud indi makita ang ila ngalan sa papeles.
Kon indi sila kasarang sa kadakuon sang kantidad, nagapakig-istorya sila sa dalagku nga kontraktor kag nagahulat sa mabaton nga grasya gikan sa kaalwan.
Ila nga ginapapondohan ang proyekto kag paagi sa ila salaligan, sila man ang naga-implementar sini. Kon wala sang kaangay sini nga sitwasyon, ngaa nagakaalimunaw ang pondo? Ngaa wala sang may maipakita nga proyekto?
Mahilig mag-imbestigar ang mga kongresista sa diperensya sang iban nga ahensya kag sa ila mga kasumpong sa pulitika agud nga mahingabunan ang ila kagarukan.
Ano ang lauman mo sa mga nagakunsabuhay kag mansig-tago sang ila malain nga nahimo?
Dapat mga mangin talom ang bangkil sang pangulo agud nga magus-ab niya ang mga kurap nga opisyales sa gobyerno.
Kon ang tuyo lamang sang pamulong-pulong amo nga mapakalma ang tawo, mapapati ang tawo nga nagahulag ang gobyerno, mapabati sa tawo nga akig siya sa kurapsyon apang wala sang klaro nga tikang kag direksyon, ang pagpangduha-duha magapabilin sa paminsaron sang pumuluyo kag kabigon lamang sang Filipino nga isa ka sirkus ang SONA.
Kabay pa nga indi lang pasundayag sang tinaga kag indi lang pangduyan sa naga-alburoto nga pumuluyo nga apektado sang baha ang ginsambit nga tinaga.
Sensiridad kag kaisog sa pagsumpong sa mga kurap nga opisyal ang kinahanglanon sa subong nga panahon.
Nagabantay ang tawo, nagapanilag sa masunod nga tikang. Nagalaum nga indi lamang yadto istorya para lang may pamatian sa SONA.
Dapat may manabat. Dapat may kasuhan. Dapat may hingadlan. Kon wala, ang tanan kaangay sang sirkus lamang. (bertladera@gmail.com/PN)
