MAY salawikain nga nagasiling “Spare the rod and spoil the child”. Sa mas maathag nga hangop, nagasiling ini nga kon indi mo pagdisiplinahon ang bata kon makasala, indi niya matun-an ang pamatasan nga matarong (right); kag kon tiku na ang iya pamatasan, mabudlay na tadlungon ini.
Indi ini nga salawakain mabasa sang katulad sina sa Bibliya, apang may kaugyon ini sa proverbs 13.24 (King James version): “He that spareth his rod hateth his son: But he who loves him chasteneth him betimes.”
In other words, Proper Discipline is proof of love sang ginikanan sa iya bata. In fact, kon pabay-an lang siya sa iya natural instinct basi mag-asta siya katulad sang mga layaw nga hayop nga “Survival of the Fittest” ang ginasunod nga kasuguan.
Amlig ugaling sa klase sang disiplina nga ihatag sa bata . Basi mag-“wild” pa gid siya tungod sang “cruel punishment” (physical kag psychological).
Ang survey (2005-2013) sang UNICEF sa 56 ka pungsod nagpakita nga 6 sa 10 ka kabataan edad 2-14 naka-experyensya sang pagsakit (corporal or physical piunishment) sa ila panimalay, katulad sang pagpatupa sang kon ano nga bagay sa ulo, nawong ukon dulunggan.
Understandably, sa ina nga sitwasyon kinahanglan na mag-intervene ang sosyedad agud matapna ining Harsh Discipline batok sa bata.
Ang Family Code sang Filipinas gakilala sa idalom sang the Child and Youth Welfare Code 1974 sang “…right of parents to discipline the child as may be necessary for the formation of his good character” (Art. 45).
However, gapaandam man ini batok sa Harsh Discipline batok sa bata sa idalom sang Rules and Regulations on the Reporting and Investigation of Child Abuse Cases. Ginaathag diri nga ang Proper Disicpline sang bata “…does not constitute cruelty, reasonable in manner and moderate in degree, and does not constitute physical or psychological injury…”
Katulad abe sang ano? Sunu sa UNICEF, pwede paathagan lang siya kon ngaa malain ang iya ginahimo, ukon ang pag-deny sang pila ka pribilehiyo, kag kasubong kamag-an nga penalidad.
***
Gadamo ang mga kaso sang violence nga ginahimo sang mga menor de edad diri mismo sa aton pungsod nga kuntani natapna, ukon napahagan-hagan man lang, paagi sa Proper Discipline sugod pa lang sa ila pagkabata. Ano bala ang pwede mapanugyan dira?
Sa eskwelahan sa karon ginapatuman ang “Reward and Punishment” policy sa mga bata sa paagi nga indi masaktan ang bata.
Ginatugyan na lang ining mga salawayon sa mga guidance counselor kag, kon kinahanglan, updon ang mga ginikanan sa paglaygay sa bata kag ulayhon mapanugyan sa ila kon ano ang pagpatuman sang Proper Discipline nga indi sila manabat sa kasuguan batok sa Harsh Punishment.
Ano naman ang mabulig sang aton gobyerno sa ini nga problema sang publiko sa mga salawayon nga kabataan? Well, yara ang Women’s/Children’s Desk sang kapulisan kag ang Social Welfare and Development Office.
Ano naman ya ang mga kasuguan parti sa sining problema?
Ang masunod ginamando sang aton kasuguan, as follows:
*Article 12 (Revised Penal Code). Circumstances which exempt from criminal liability. – The following are exempt from criminal liability: …Minor above 15 years but below 18 years of age, unless acted with discernment (as amended by Section 6, R.A. 9344).
*Minor under 15 years old exempted from criminal liability for committing an offense due to being a minor under 15 years of age. The exemption from punishment stems from the complete absence of intelligence or free will in performing the act. (People v. Pantoja, G.R. No. 223114, November 29, 2017, Per Martires, J.)
Well, madamo ang indi kumpormi sini nga tartaron lang sila nga “inosente”. Man kay nagaabusar pa gid gani sila tungod daw sensilyo lang ang kabayaran sa ila sayop.
Gani, kon ano gid ining bagay nga penalidad, kinahanglan matuod athagon gid ini sa kasuguan agud may kadudlaan sila.
***
Well, may kaugalingon man nga panghuna-huna ang Simbahan.
Sa aton ihibalo, bilang katoliko, sa edad nga pitu (7) ka tuig pwede na mahibal-an sang bata kon ano ang maayo kag malain. Gani, gina-requirer ining estudyante nga magkumpisal – magtuad sang iya nahimo nga kasal-anan, mangayo sing kapatawaranan, kag magbaton sing penalidad sa kasal-anan paagi sa kon ano man ihulog sa iya sang pari. Katulad abe sang pagpangayu sing pasaylo sa pagpang-isulto sa klasmit, ukon ang pag-uli sang lapis nga ginkuha niya sing pa-sekreto.
In fact, sadto tugot ang pag-asawahay sang 13 anyos nga babaye kag 14 anyos nga lalake, meaning may buot na sila sang isa ka “adult”.
Gani, ang may kasubong nga edad, sunu kay Pedro, indi na dapat tan-awon nga “inosente” pa nga pwede na hulugan sing medyo mabug-at nga penalidad agud madudla./PN
