Better ready than sorry

STRANGE nga ang isa ka presidente nga naga-claim nga kontra niya ang corruption nga pakalainon sini ang isa ka ahensya, katulad sang COA, nga ang constitutional mandate amo ang pagbulig sa gobyerno agud maaway ang corruption.

Gani indi kita maka-intiende kon ngaa pakalainon ni Presidente Duterte ang COA sa pagkwestyon sini sa mga transaksyon sang mga ahensya sang gobyerno katulad sang DOH, DILG, DPWH, PNP, kag iban pa.

Aba, ginmando pa niya sa sining mga ahensya nga indi pagsapakon ang panugyan sang COA agud sabton ining pangutana sa ila, sa lugar nga ipatuman sang COA ang iya obligasyon!

May pamulitika kuno ini tungod ining report sang COA gin-timing malapit sa eleksyon. Sa matuod, ginahimo gid man inang report sang COA sa kada Hunyo tubtub Hulyo, indi bala?

Wala man nagasiling ang COA nga may anomaliya gid man nga nahimo ining mga ahensya. Ginapa-explicar lang ang indi maintiendihan nila nga mga transaksyon. Kag trabaho gid man ina sang COA.

Kamo man lang ang nagasiling nga ginpasibangdan na ini nga mga ahensya sing anomaliya, indi bala? Pero, may anomaliya gid man bala kon ngaa nagaalburuto gid ang iban, haw?

***

Posible, sunu sa projection sang OCTA Research Group, nga indi pa naton malagas ang kadasig sang panglaton sang COVID paagi sa padayon nga pagpangbakuna sa mga pumuluyo, labi na gid sa pagluntad na sang madasig manglaton nga Delta variant.

In other words, mapaabot man naton ang possible nga pagsaka sang mga kaso sang COVID.

Gina-kwestyon ining projection sang OCTA sang mga employers’ group, apang wala man kita seguro pierdihon kon unahan na naton ang ano man nga pwede matabo. Basi husto man sila. Indi kita malipat nga isa ini ka scientific projection sandig sa recognized pattern of events.   

Kag BETTER READY THAN SORRY, indi bala? Especially tungod ang pagpanglaton sang COVID sa karon isa na ka community transmission, ukon lapta na sa komunidad.

Gani indi kita dapat mag-kampante. Kag dapat pa gani itib-ong ang capacidad sang aton healthcare facilities, personnel, equipment, kag apparatus agud matatapan sing maayo ang nagadugang nga mga kaso, labi na gid ang mga “severe” kag “critical”.

***

In fact, tungod sa Delta variant, nabutang na sa karon sa mas peligroso nga kahimtangan ang mga kabataan (17 anyos panubo) nga dapat matagaan na naton sing pang-una nga atensyon.

Salamat kay ginapatuman na ni Mayor Treñas ang pagpanglista sang mga kabataan nga pwede mabakunahan.

Bag-o ang Delta variant, wala naton gawa gina-problema ang mahimo sang COVID sa mga kabataan tungod malaka kaayo ang igu sini sa ila, kag tungod masami “mild” ukon “moderate” lang ang mga kaso.

Sa pag-abot sang Delta variant, ugaling, nagdaku na ang porsyento sang mga kabataan nga naigu kag mas peligroso na ang kahimtangan nila.

Sunu sa Centers for Disease Control and Prevention (CDC), magadamo na ang mga kaso sang multisystem inflammatory symdrome in Children (MIS-C) tungod sini.

Ining MIS-C, sunu sa CDC, nakitaan sa 99% sang kabataan nga naigu sang COVID. Life-threatening ining MIS-C. Ginapalala sini ang problema sa tagipusuon kag iban nga organs sang kabataan.

***

Indi ta man pagkalimtan ang masubo nga kahimtangan nga madangtan sang mga kabataan kon ma-quarantine ukon ma-isolate tungod sa COVID.

Mabulag ini sila sa ila mga ginikanan tungod indi ini sila makaupod sa mga quarantine kag isolation rooms. Makadulot ini sa mga kabataan sang depression kag anxiety, labi na gid ang kahadlok sa madangtan nila.

Dapat may medyos kita agud may personal gihapon nga relasyon sila sa ila ginikanan, katulad sang pag-provide sa ila sang android cellphone ukon laptop kon diin makasugilanon sila sing personal, bisan paagi lang sa pagpahulam sa ila, indi bala?/PN