Byahe Iloilo-Guimaras

KASUBONG sang paghanut sang pugada sa mga pump boat sang nagligad nga Sabado, liwat naman natay-og ang aton balatyagon sa kaangtanan sang Guimaras kag Iloilo.

Depende seguro sa mga laragway nga nakita sa social media, may pila ka iban, bilang reaksyon, nagsiling nga nahadlok na sila magtabok.

Pero indi gid man delikado ang pagtabok sa matag-adlaw nga tanan.  May mga inadlaw nga kanami lang sang panakayon. Ina sa mga inadlaw nga tag-init.  Pero may mga inadlaw man nga hangkat ang pagtabuk-tabuk sa Iloilo Strait nga nagasipak sa isla sang Guimaras sa mainland Panay (sa diin nahamtang ang syudad kag ang probinsya sang Iloilo.

Indi gid man liwan ang Guimaras sa Iloilo.  Antes ang isla nagsipak sa Iloilo sang nangin isa na ka hamtong nga probinsya, subprovince sang Iloilo ang Guimaras.  Ang tatlo ka banwa sini – Buenavista, Jordan kag Nueva Valencia – bahin sang Iloilo Province.  Naangkon sang Guimaras ang subprovince status paagi sa Acta Republica 4667 nga nangin isa ka kasuguan sa pasimuno sang Kongreso sadtong Hunyo 18, 1966. 

Naangkon sang Guimaras ang full-fledged province status sadtong Mayo 22, 1992 sa plebisito nga ginhiwat agud ma-ratify ang conversion sini santu sa Section 462 sang Acta Republika 7160.

Ang maragtas nagapamatuod lamang nga bahin gid sang Iloilo ang Guimaras.  Bisan sipak na, ara gihapon ang kaangtanan nga nagahigot sa duha ka probinsya, pati na ang sa syudad sang Iloilo.

Kon usisaon gid, madamo pa sa aton nga pumuluyo ukon botante sang syudad ukon probinsya sang Iloilo nga nagausoy sang aton ugat sa Guimaras. 

Ang iban sa aton nga naga-trace sang aton roots sa Guimaras may kaugalingon na nga palamugnan, profession, propriedad kag pamilya sa Iloilo pero wala ina nagakahulugan nga nautod na ang aton kaangtanan sa ila.

Kon usisaon gid, may mga sanga sang government agencies gani nga mga Ilonggo man ang nagauyat sang katungdanan kag sa indi lang nila namulalungan nahakos naman nila ang kinaiya sang pangabuhi sa Guimaras.

Ang iban sa aton nga taga-Iloilo nakabakal naman sang propriedad sa Guimaras kag nagatuyo nga magpuyo sa isla sa aton pagtigulang para magtanumtanum kon indi man himuon nga retirement place.

“Symbiotic” kon kabigon ang relasyon sang duha.  Ang iban nga taga-Guimaras nagabolante sang ila mga prutas sa syudad. Ang mga taga-syudad naman nagasakdag sang produkto sang Guimaras nga amo ang ila kabuhian.

Ang mga nagatabuk nga mga pasahero sang pump boats gikan Guimaras sa syudad sang Iloilo naga-eskuela, nagaobra sa mga mall kag iban pa, nagapangliwaliwa, nagapakignegosyo ukon indi gani, nagapabulong.

Ang mga tagasyudad naman nagatabuk sa Guimaras bilang bakasyonista, nagapangliwaliwa, nagapangita prospects para investment kag (sini’ng karon lang) nagaeskuela sa Guimaras State University para sa ila career advancement.

Indi man gid malayo ang Guimaras kon tabukon.  Kon ordinary nga adlaw nga makanay ang dagat kag masanaaw ang kalangitan, kinse minutes lang ang byahe pa tabuk.

Apang liwan ang kahimtangan kon mag-abot ang Hulyo padulong sa Nobyembre nga “struggle” ang pagtabuk. Daw sa ginabalinsay ang tubig dagat sang dalagko nga mga balud.  Apang ginaagwanta sang mga pumuluyo ang kahimtangan bangud ang pamilya kinahanglan nga pulian.

Matuod nga may mga hitabo nga indi mapanghandaan.  Sin-o abi ang nakapakot nga amo sadto nga disgrasya sa lawod kay makanay man ang dagat?

Pero indi naman malipod nga makapila ka bes na nga nagluntad ang disgrasya sa tunga sang dagat bangud sang hinali nga pugada.

Gani ang pugada dapat na nga magapabilin sa consciousness sang tagsa ka pasahero kag indi paglahuglahugan (underestimate) ang kahalitan nga dal-on sini.

Seguro tun-an naton ang kinaiya sang Iloilo Strait kag ang pagtabuk sini. Indi naton pagsugataon ang hangin kundi kilalahon ang kinaiya kag magpalawud nga mangin mainamdamon. (runjirjamolo@gmail.com/PN)

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here