PILA NA ka kabuhi ang nautas bangud sa aksidente sa dalanon. Madamo na sang salakyan ang nagkalagupi kag halos indi na mapuslan. Apang labaw sa tanan, pila ayhan ka pamilya ang nailo bangud sa hinali nga pagkadula sa ila luyo sang ila mga pinalangga sa kabuhi.
Nagsagunson ang aksidente sa dalanon matapos nga medyo naghalog na ang tanan sa pagtuman sa quarantine. Madamo sang mga nagagwa sa ila balay, nagabiyahe, nagatrabaho, nagapanglugayawan sa iban nga lugar.
Bangud sa ginatawag nga “mobility” sang tawo, bangud madamo sang luyag magagwa gikan sa ila balay, kag agud mabulong ang kahidlaw gikan sa malawig nga pagpaidalom sa quarantine, nag-umpisa ang pagpanglugayawan kag nagdamo man ang aksidente sa dalan.
Sadtong malinong ang karsada, halos wala sang may nagarondalya, halos wala man sang may nagakadisgrasya.
Ang asud-asud nga vehicular accident nakaagaw sang atensyon sa mga nagatrabaho sa ospital bangud masami nga madamo ang biktima nga ila ginaatipan kag kadamuan sa ila ang yara sa impluwensya sang makahulubog nga ilimnon.
Nakalab-ot ini sa igdulungog sang mga katapo ang 13th Sangguniang Panlalawigan ng Iloilo rason nga nag-akto sila paagi sa pagpatawag sang committee hearing sa pagpanguna sang Committee on Public Order and Security nga ginapamunuan ni 2nd District Board Member June Mondejar kag Committee on Transportation, Communication and Public Utilities nga ginapamunuan ni Board Member Ramon Sullano.
Diri nabatian gikan mismo kay Police Colonel Gilbert Gorero, ang IPPO Director, nga 60 percent sang vehicular accident nga nagluntad sa probinsya sang Iloilo ang bangud sa reckless driving.
Nagasunod diri ang driver’s error, driving under the influence of liquor, mechanical defect, kag ineffective warning signs sa mga ginakay-o nga dalan.
Natumod ang mga kabangdanan sa pagluntad sang mga aksidente sa dalanon rason nga ila ginduso nga dapat hugot nga ipatuman sa kabanwahanan ang traffic rules and regulations. Nagapati man sila nga posible ang motorsiklo amo ang may pinakadamo nga kaso sang vehicular accident.
May proposal man nga dapat may LTO deputized traffic rules and regulations enforcer sa tagsa ka banwa bangud nga kulang sa tawo ang LTO kag indi sila makapadulong sa tagsa ka banwa sa tanan nga tion agud hugot nga magpatuman sang kasuguan.
Natalupangdan man ang daw sa mga hari sa karsada nga pagpadalagan sang mga ambulansya kag fire truck rason nga ginduso mismo ni LTO-6 Regional Director Eric Tabaldo nga ipaidalom sa seminar ang mga driver sang ambulansya kag fire truck.
Naobserbahan mismo ni Director Tabaldo sang LTO nga sa tion sang emerhensya ukon may respondihan ang mga driver sang ambulansya kag fire truck daw kaangay lang nga mga hari sila sa karsada.
Nagtan-ay sila sang serbisyo tuhoy sa ipatigayon nga seminar sang Iloilo Provincial Government para sa natumod nga driver santu sa suhestyon sang LTO.
Ginatun-an pa sang Provincial Legal Office ang suhestyon nga indi pagbaligyaan sang motorsiklo ang mga manugbakal nga wala sang driver’s license kag ang baligyaan amo lamang yadtong may driver’s license nga may intyindi na sa pagdala sang motorsiklo kag mga patakaran sa trapiko.
Gindugang sini nga dapat ipatuman ang pagtukod sang task force agud ma-implementar ang road safety ordinance kag ordinansa para sa safe implementation sang road or bridge infrastructure projects sa probinsya sang Iloilo nga si Board Member June Mondejar man ang author sini.
May mga kabangdanan kon ngaa nagakaaksidente ang salakyan sa dalan. Ayhan bangud sa mga kakulangan sang mga patimaan, ukon kondisyon sang ginataris nga dalan. Ayhan, bangud man mismo sa nagamaneho nga haras-haras ukon kulang sa paghalong nga nagaresulta sa disgrasya.
Indi na naton mapamangkot ang mga nagtaliwan kon ano ang natabu. Indi na natin sila mabasol kon wala sila naghalong.
Masakit nga may mapilasan. Masubo nga may magtaliwan. Daku nga kahul-anan kon may mapatyan.
Sa tunga sang kon ano man nga mga rason, ayhan bangud sa imprastruktura, ayhan bangud sa kinaiya sang nagamaneho, dapat gid nga ipatudok ang paghalong.
Likawan ang pagkarera bangud ang tanan dapat luwas nga makalab-ot sa padulungan. Tsekyaron ang salakyan antes padalaganon sa dalan. Mag-aligmat sa masami agud makalikaw sa disgrasya.
Daku ang mabulig sang paghalong agud makalikaw sa kamatayon. Ipahigad ang pagkaharas-haras sa dalan kag tandaan nga may nagahulat sa imo pagpauli sa inyo puluy-an.
Halungan kag pasulabihon naton ang kabuhi. Respetuhon naton ang iban nga nagataris man sa dalan. Magpasunaid sa kada isa kag magpangaman gid agud nga indi madisgrasya.
Kabay pa nga makamarasmas na ang mga haras-haras ukon yadtong mga wala nagahalong sa ila pagmaneho sang mga salakyan. (bertladera@gmail.com/PN)
