MANG-GO gid ining pila ka Amerikano, sandig sa pila ka kaso sang “hate gestures” sang sini lang sa United States batok sa mga Asians – Filipino, Vietnamese, immigrants halin sa India, etc. May nagtapungol gani sang tigulang nga Filipino.
Kontra nila ang mga Asian immigrants. Aba, nalipat sila nga sila gid gani ang una kag pinakasabad nga immigrants sa Amerika, kon diin una nagapuyo ang mga American Indians. In fact, nangagaw lang gani sila sing mapuy-an sa Amerika. Mga gago!
***
Tungod seguro bag-o nga balatian ining COVID-19, wala kita nakita sa aton reseach parti sa kon ano nga mga factors ang pwede maka-influence sang immune response ang pagpabakuna sang COVID-19 vaccine.
Labi na gid kon bala makapabaskug ukon makapahina sang immune response ang COVID-19 vaccination.
Notwithstanding, pwede man seguro makabulig sa pagpabaskug sang immune (antibody) response ang pila ka buluhaton bag-o magpabakuna sa COVID-19, katulad sang experyensya sa pila ka vaccine batok sa iban nga balatian.
Por ejemplo, sunu sa report sang Center for Disease Control and Prevention (CDC) sang United States, may mga pagtuon nga nagasiling nga may influence sa immune response sang tawo ang pagpanigarilyo (smoking) bag-o ini magpabakuna.
Makapanubo ini sang immune response sa tion sang HepB vaccination, although wala sing impluwensya diri ang HPV vaccination.
On the other hand, mataas ang immune response sa Tetanus vaccination pagkatapos sang pagdalagan sang isa ka runner sangsa non-runner control group.
Isa man ka pagtuon nagasiling nga ang pag-exercise sang butkon bag-o magpa-TIV (isa ka personality disorder) vaccination nagapataas sang antibody production sang mga babaye.
Ang positive mood sa bahin sang mga tigulang (elderly) nagapataas man sang ila antibody response sa TIV vaccination.
Ang kulang sing tulog bag-o magpabakuna nagapanubo sang antibody response sa tion sang HepB vaccination.
Madamo nga mga vaccine ang wala naga-influence sa Malnourishment, apang manubo ang immune response nila sa pila man ka vaccine katulad sang batok sa HepB kag tetanus vaccination.
Maka-influence man gali kon diin ka nagapuyo – rural (countryside) ukon urban (city). Ang nagapuyo sa rural, sunu sa isa ka pagtuon, may mas mataas nga antibody response sa tetanus kag experimental malaria vaccine.
Nahibal-an man nga maka-influence gali ang geographical location. Ang mga African infants sa “wet season” mas may mabaskug nga immune response sa CD254 vaccine kontra BCG sangsa sa mga infants sa “dry season”.
Nahibal-an man nga delikado magpabakuna ang mga tawo nga may mga serious allergic reaction sa vaccine component, ukon ingrediente sini, kag ang mga may pondo nga balatian ukon kahimtangan nga, sa pag-check sang doktor, indi dapat bakunahan.
On the other hand, indi man makapanubo ang vaccine sang immune response sang mga “sickly”, ukon ang mahina ang ikaayong lawas. In fact, makabulig pa ini sa pagpabakud sa isa nga tuyu magpabakuna.
Of course, madamo pa nga factors ang maka-influence sang pagpabakuna sa pila ka balatian, nga nagalakip sa klase sang bakuna, nutritional factors, kag pati na ang klase sang pag-administrar sang vaccine kon diin makahatag sing bagay nga panugyan ang isa ka doktor ukon health expert.
Tungod sini, wala man kita seguro pierdihon kon sundon ang pila ka bagay nga nakabulig ang pagpabakuna sa pagpataas sang immune (antibody) response sa pagpabakuna sa iban nga balatian.
Katulad sang paglikaw sa pagpanigarilyo (smoking), exercise lakip na sang butkon bag-o magpa-tuslok, positive mood, indi gutom samtang nagapabakuna, kag maglikaw sa kulang nga tulog kag stress bag-o magpabakuna.
***
Samtang, importante man mahibaluan naton kon may weakened immune system, ukon immune deficiency, kita.
Nagalakip ini sang mataas nga stress level; pirme nga pag-“catch colds” katulad sang masami pag-sip-on kag pag-ubo-ubo; masami nga pagtae-tae (diarrhea); madugay nga pagpali sang pilas; kinahanglan sing antibiotics sing mga duha ka beses sa isa ka tuig; kag pirme lang maluya ang kalawasan.
Tungod sini, kinahanglan naton ang magpabakud (boost) sang aton immune system katulad sang balanced diet, bastante nga tulog, pag-exercise, masami nga pagpanghugas gamit ang habon sang kamot, pagpabilin sang healthy nga timbang, indi pagpanigarilyo, kag paglikaw sa stress physical kag mental./PN
