[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’Panugdaon ni Matt ‘ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
Ni Wenceslao “Matt” E. Mateo Jr.
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
‘Fair’ nga penalidad
SANG sini lang, nagpalabtik naman sugilanon ang Land Transportation Office (LTO) nga mapasaka sang multa sa mga violators sang trapiko.
Wala lang ta kahibalo ugaling kon ang siyudad sang Iloilo magapasaka man sang kaangay nga multa sa mga drayber kag operator ukon tag-iya sang mga salakyan diri sa siyudad sa idalom sang iya ordinansa.
Sa nabal-an ta na, ang LTO kag ang lokal nga gobyerno may ila kaugalingon nga mga kasuguan sa trapiko, sa diin may pila ka violation kag penalidad nga indi pareho sa isa kag isa. Sa masami, manubo lang ang multa sa idalom sang lokal nga ordinansa sangsa national traffic code nga ginasunod sang LTO.
Pero, ano bala ang rason sa pagpataas sining bag-o nga mga penalidad, kag bisan ang pagpataas sa masami sang penalidad, para sa mga traffic violations?
Ang daku nga rason amo ang pagpanubo sang padayon nga violation sang aton mga regulasyon trapiko agud maamligan ang aton mga pasahero kag commuters, kag mapunggan man ang padayon nga pangunyadi sang mga operator kag tag-iya sang mga salakyan para makaluas sa ila balayran sa buwis kag iban pa nga balayran sa gobyerno.
Ang problema diri, labi na gid sa mga kubos nga dyepney drayber amo nga samtang balewala ang pagpasaka sang penalidad para sa mga manggaran, nagapanghakro naman ang mga kubos nga drayber.
Ini tungod parehas ang multa sa mga kubos kag manggaran nga may salakyan samtang lain man ang ila kahimtangan sa pangabuhi. In other words, “unfair” ining pagpataas sang multa.
Para “fair” ang pagmulta sa traffic violations, sa iban nga pungsod ang penalidad sa violation mas mataas sa may mataas nga ikasarang (higher income) sangsa manubo ang kita.
Ugaling, indi ta ini mahimo sa Pilipinas sa diin wala ta gani ginabuwisan (income tax) ang kita sang mga kubos. Isa pa tentasyon ini bisan sa may mataas nga income agud panubuan ang deklarasyon sang ila income. Gusto ya naton nga bunayag (honest) ang aton publiko sa pagbayad sang ila buwis kag penalidad sa trapiko bilang kontribusyon man sa aton padayon nga away sa korapsyon.
Gani, ang mahimo ta amo lang ang pagpataw sang parehas nga penalidad kag ang nagakaigu lang nga penalidad sunu sa kabug-aton sang violation. Sa sina, ang base lang naton nga penalidad amo ang kabug-aton sang violation samtang masarangan man ini sang mga kubos nga drayber.
Diri makabawi ang kubos nga drayber kontra sa manggaran nga may salakyan. Man, sa masami, minor man lang ang violation sang drayber sang dyepney samtang ang mga manggaran mahuyog sa pag-risgo sa mas mabug-at nga violation.
Samtang ang dyepney driver, sa masami, naga-violate lang sa loading/unloading ukon pagkuha pasahero sa alang-alang nga lugar, ang manggaran garisgo ya mag-violate sang kasuguan sa parking, overspeeding, car racing, wrong turn, kag driving nga hubog, kay makasarang sila magbayad kon madakpan bisan kon kis-a makadisgrasya pa sila sang kapareho sa dalanon.
Tungod sini, gusto naton i-suhestyon ang point system nga ginahimo sa pila ka pungsod sa Uropa. Kon gamay lang ang imo violation, gamay man nga points ang makarga sa imo; kag kon mabug-at ang imo violation, labi na gid kon makahalit ukon makadisgrasya sa ikapareho, mas daku ang points.
Wala na sing nagasaka nga penalidad halin sa first tubub sa second kag third offense, kundi amo lang ang natalana nga penalidad sa kada violation nga may katumbas nga points, katulad sang 1 tubtub 5 ka points depende sa kabug-at sang violation.
Pag-abut sang maximum nga 10 points mapatawan na sang suspension sang lisensya ang drayber sa indi magnubo sa isa ka semana.
Tungod minor lang ang masami nga violation sang mga kubos nga drayber, madugay-dugay gawa sila mapatawan suspension sang lisensya. Samtang, sa ila mas mabug-at nga violation, basi duha lang ka violation ma-suspend na ang lisensya sang drayber ukon tag-iya sang pribado ng salakyan ukon dalagku nga bus sa ila masami madasig nga pagpadalagan kag iban pa nga makatulublag nga violation.
Seguro, sa ini nga paghatag sang penalidad nga sandig sa kabug-aton sang violation, makasiling na kita nga “fair” na ang pagpataw sang penalidad sa kubos man ukon manggaran nga drayber sang salakyan./PB
[/av_textblock]
[/av_one_full]
