[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’Panugdaon ni Matt (martial law) – Sept. 21′ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
Ni Wenceslao “Matt” E. Mateo Jr.
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
Never again sa Martial Law!
IKA-45 nga anibersaryo sang Marcos Martial Law sa adlaw nga ini, Setyembre 21.
Sa adlaw nga ini gin-deklarar ni anay presidente kag, sang ulihi, nangin diktador nga si Ferdinand Marcos ang martial law sadtong tuig 1972, kag ginpatuman ini tubtub sang pagkapukan sini paagi sa Edsa Revolt sadtong 1986.
Ang gin-rason niya amo ang indi na ma-kontrolar nga kinagamo sa pungsod. Sang ulihi ugaling, gin-admitir mismo sang pila ka salaligan niya, nga himu-himo lang ang sitwasyon.
Sa pagpati gani sang oposisyon – ang Liberal Party kontra sa Nacionalista Party ni Marcos sadto – ginhimo ini ni Marcos agud mahinabunan ang mga kagarukan kag kapalpakan sang iya administrasyon nga wala untat kag maisug nga ginaungkat ni anay Senador Ninoy Aquino kag sang iya kaupod sa oposisyon.
Gin-asasinar ukon ginpapatay si Aquino sadtong Agosto 21, 1983 samtang gapanaog sa eroplano pauli sa Pilipinas pagkatapos sang isa ka heart surgery sa Amerika agud pangunahan ang oposisyon bisan sa padayon nga pang-harass ni Marcos.
Mga pulis ni Marcos ang gin-suspetsuhan nga nagpatay kay Aquino. Wala gid mahatagan sing husisya tubtub subong ang kamatayon sining anay bana ni Presidente Corazon Aquino.
Bastante na kuntani nga gamiton ni Marcos ang iya gahum bilang commaner-in-chief sang pwersa militar kag kapulisan, kag sang bug-os nga makinarya sang ehekutibo agud matapna ang naga-init nga reklamo kag pag-rally batok sa iya administrasyon. Amo man gani ang pagpati sang iban nga batok sa padayon nga martial law sa Mindanao.
Ang martial law kinahanglan lang ihulog, sunu sa Konstitusyon, kon may invasion ukon rebellion “when public safety requires it”. In other words, dapat lang ini ipatuman kon indi na ma-kontrolar ang kinagamo sa ordinaryo nga pamaagi.
Naisip ugaling ni Marcos nga ang martial law lang ang makasagang sang iya pagkatumba sa poder, kag gin-deklarar na niya ang gahum militar upod sa pagdeklarar sang Suspension of the Writ of Habeas Corpus sadtong Setyembre 21, 1972.
Sa idalom sang Suspension of the Writ of Habeas Corpus, bisan sin-o puede madakop nga wala sing arrest warrant kag puede mahunong sa prisuhan indefinitely, ukon wala limite nga pagka-priso.
Tungod sini, sa panahon sang martial law, bisan ang hilway nga pagpahayag indi na mapatuman kag ang sin-o ang maghambal kontra sa rehimen ni Marcos puede madakop sa ano man nga oras nga ang rehimen lang ang kahibalo kon ano ang sala mo.
Amo ini ang natabo sa madamo nga myembro sang oposisyon nga ginpangunahan ni anay Senador Aquino kag sang mga maisug nga mga myembro sang media.
Ini nga sitwasyon ginpakamalaut gid sang mga pumuluyong Pilipinhon nga nagpa-tindi sang kauhaw nila sa Kahilwayan, Rule of Law kag Universal Human Rights sa demokrasya nga pag-ginahum. Kag natabo gid ang 1986 Edsa Revolt nga nagpatumba sa rehimeng martial law ni Marcos.
Tungod sini, ang naka-eksperyensya sang kapintas kag kapiut sang pagginawi sa idalom sang martial law (sa diin na-hostage man gani ining kolumnista sang militar bilang paniguro sang mga otoridad sa kalinong sang isa ka rally), lakip na ang mga kabataan nga naka-intiendi kon ano kapiut mangabuhi sa idalom sang diktadurya, indi gid magsugot agud ibalik ang martial law sa pungsod.
Gani ang panawagan ta upod sa paghiwat sang Day of Protest sa adlaw nga ini kontra sa ika-45 nga anibersaryo sang martial law ni Marcos amo ang: NEVER AGAIN TO MARTIAL LAW! #
[/av_textblock]
[/av_one_full]
