[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’PAUTWAS | Pakamalauton ang buhat, indi ang tagbuhat’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
BY JOEL FRANCO
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=’custom’ color=”]
Tuesday, March 28, 2017
[/av_textblock]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
SA MASAMI kun may tawo nga nakahimo sang krimen, madasig kita magkondinar sang suspetsado. Madasig kita maghimo sang konklusyon nga malaut ang taghimo sini. Nakilala bala naton ang natungdan? Ngaa kadasig gid sa aton maghimo sang konklusyon?
Kun ang mga tawo sa simbahan naman ang pahambalon sabton ka nila nga, “Pakamalauta ang buhat, indi ang tagbuhat (Condemn the action, not the doer).” Buot silingon sini, indi naton paghusgahan ang isa ka tawo bangud lamang sa iya nga buhat.
Bilang isa sa mga aktibo sa social media ilabi na sa Facebook, nagasakit ang akun dughan sa madasig nga pagbungat sang mga pagpakamalaut sang netizens sa isa ka tawo nga nakahimo sang krimen ukon kapaltahan. Halimbawa, ang driver sang truck nga nakabunggo sang isa ka jeep nga puno sang pasahero, madasig kita magkondinar sa iya. Pero nahibaluan nyo bala nga base pila ka adlaw na nga straight ang iya duty kag kulang ang tulog? Ukon nagaproblema sya sa iya anak nga nagamasakit apang indi nya mabayaan ang trabaho gani nagakadula sya sa focus? Masakit man ang iya gintuga nga trahedya, pero masa masakit pa ang iya ginaabaga nga problema.
Sadtong Byernes, Marso 25, naglanog ang balita nga may pito ka tuig nga bata nga gin-kidnap sang isa ka 31 anyos nga lalaki kag ginhimuslan. Ang masakit kay ginsulod sang suspek ang balay sang pamilya kag ginkuha ang bata sa luyo sang nagakatulog nga iloy kag gindala sa isa ka payag kag ginhimuslan.
Makalolooy ang bata. Sa edad nga pito ka tuig naagyan nya ang hitabu nga pagadal-on niya tubtob sa iya kamatayun. Indi lamang ordinary nga hitabu kundi may dala pa nga pag-abuso sa iya. Tanan kita nagsentro dayun sa bata…maabtik ang tanan nga magkondinar sa suspek nga si alyas Dagul. Halos isa pa ka adlaw antes nadakpan si Dagul. Kag sang nadakpan gin-ako niya ang krimen apang ginpanginwala nga ginhimuslan niya ang bata.
Sang akun nainterbyu sa akun programa sa radyo si Dagul, may nabatyagan ako nga tuhay sa iya pagkatawo. Ang impresyon ko, may problema-psychological si Dagul. Bangud sini mas gintutokan ko ang iya background agud lubos sya nga makilala kag mahangpan kun ngaa nahimo nya ang krimen.
Gintuad ni Dagul nga wala sya nagapuyo sa balay sang iya iloy kag sang iya ikaduha nga pamilya. Ginbuyagyag man ni Dagul nga ginasakit sya sang iya padrasto. Sa edad nga 10-14 anyos nagliho-liho kag nagutuman bangud ginpabay-an sang pamilya. Sa simple nga pulong, nangin masakit ang kahapon ni Dagul. Biktima sya sang pagpang-abuso. Husto gid ang siling sang mga sampaton nga ang “bata nga biktima sang abuso, sa iya pagdako sya man ang magpang-abuso.”
Matuod masakit ang ginhimo ni Dagul. Bilog nga kabuhi sang bata kag pamilya ang namusingan. Pero mabasol bala naton si Dagul kun nahimo niya ini? Kun balikan naton ang iya inagihan, makasiling kita nga sya man biktima sang abuso. Biktima sya gani nakahimo si Dagul sang bulohaton lamang sang tawo nga may kulang ang paminsaron.
Kun may silot nga kamatayun abi sa mga rapist, masinggit ka man bala nga patyun si Dagul? Kun ako ang pamangkuto, ang sabat ko “Indi” bangud sya man biktima lang sang iya kahapon. (jfranco1975@yahoo.com/PN)
[/av_textblock]
[/av_one_full]
