MASAMI kita nagasiling nga magpamalandong sa panahon sang kwaresma. Luyag naton nga dumdumon ang kabuhi, pag-antus kag pagkamatay ni Hesus sa krus.
Sa sini nga panahon, nagahinay-hinay kita sa aton mga hililukon. Panahon nga makaginhawa gikan sa kasakuon tuga sang mga trabaho, palangabuhian, kag matag-adlaw nga hilikuton.
Nagakahulugan ini sang pagpahuway sing makadali gikan sa mga matag-adlaw nga hilikuton.
Mas labaw pa ini sa panahon sang paskwa tungod nga sarado ang mga mall, pinasahi nga pagpahuway sa tanan nga mga hilikuton. Mas makapoy pa ang paskwa tungod nga madamo sang mga hilikuton kag tulumanon.
Gani ginakabig nga mas mataas ini nga sahi sang adlaw nga ginadumdom sang katilingban sang mga katoliko.
Kuntani hatagan man naton ini sang mataas nga pagpasulabi, pag-obserbar, kag pagpamalandong nga makahulugan, ilabi na subong nga panahon sang eleksyon.
Mas nagakaangay nga likawan naton nga magpakamalaut sa kaangay nga botante. Dapat nga tahuron kon sin-o man ang ila ginasakdag nga kandidato, bisan pa nga supak ini sa aton naluyagan, bisan pa nga tuhay ini sa aton nagustuhan, ukon indi takus sa aton talaksan.
May kaugalingon nga talaksan kag salandigan ang kada botante kon ngaa napilian niya ang partikular nga kandidato.
Indi naton sila mapilit nga updan ang kandidato nga imo naluyagan.
Kon indi sila mag-upod sa imo ginasakdag nga kandidato ukon tuhay ang iya naluyagan, mas nagakaangay nga indi naton sila pagpiliton kag hambalan sang malain kag masakit nga mga tinaga.
Ginahatagan ko sang igtalupangod ang ini nga bagay ilabi na nga panahon subong sang eleksyon tungod nga madamo sang masakit nga mga tinaga nga gina-post sang iban nga mga tagsakdag batok sa ila mga kakilala nga wala naga-ugyon sa ila kandidato.
Dapat nga mangin hamtong na ang tanan. Indi naton pagtawgon nga mga kabus sa alam, wala sang tinun-an ukon buyayawon, ukon habuyan sang masakit nga tinaga ang iban nga tawo paagi sa pag-post sa social media.
Ihatag naton ang pinakamataas nga respeto sa iban nga tawo. Indi kita mangin emosyunal ukon magpadala sa init sang balatyagon.
Ang maalam nga tawo wala nagayaguta sa iya isig-kapareho, wala nagapakamalaut tungod indi magbuylog sa imo kandidato, kag wala nagapangyamuhat tungod nga tuhay ang iya ginasakdag.
Dapat naton pamalandungan sa sini nga semana santa kon paano naton atubango ang sitwasyon sang kampanya nga may mga nagasupak sa aton naluyagan, kon indi sila mag-upod sa imo ginasakdag, kag tuhay ang ila napilian.
Madamo kita sang mga kilala sa social media nga naga-post nga nagapang-atake sa ila isig-kapareho, masakit nga mga tinaga, kag makasalaklaw para a iban. Tungod lamang ina nga wala nila naluyagan ang kandidato.
Mas manami nga itib-ong lang ang kaugalingon nga kandidato. Isugid ang iya kalidad, ang mga nahimo kag sarang pa nga mahimo. Likawan nga gub-on ang iban nga kandidato, musingan ang ila reputasyon, lamang nga maduso ang kandidatura sang imo naluyagan.
Maayo gid nga may semana santa antes ang sambunot sang kampanya agud nga mapahanumdom ang mga tagsakdag kag mga kandidato mismo nga magpamalandong kag paminsaron ang angay nga himuon nga indi makasakit sa balatyagon ang iban, indi maka-atake sa reputasyin sang iban, ilabi na nga kon kaisa kaangay ini sang mitsa nga nagapadabdab sa emosyon sang mga tagsakdag.
Luyag naton nga mabatak ang sahi sang kampanya sa mas mataas nga lebel, nga wala sang personal nga atake pagpangguba sa reputasyon sang iban.
Nagalipas ang kampanya apang ang pilas sang tinaga nagamarka sa balatyagon sang nasakitan, nagapabilin sa paminsaron kag nagapalas-ay sa relasyon.
Sa masami, tungod sa eleksyon, madamo sang mag-abyan ang nagbulagay, madamo sang magpamilya ang wala nagasapakanay, madamo sang magkakilala nga indi na maayo ang pagtamdanay tungod sa indi manami nga pagdala sang kampanya. Nangin personal imbis nga mangin intelektwal ang diskusyon agud mas makapili ang mga tawo kon sin-o ang ila nga mas gusto.
Maayo man nga matalakay naton ang ini nga bagay ilabi na sa panahon sang pamalandong agud nga makapaminsar kita kon diin na kita kutob sa sini nga panahon sang eleksyon. Makadulog kita tungod may panahon kita nga balikdon ang aton mga gin-post kag kon ayhan may nasakitan ukon nasaklaw sa aton mga tinaga nga ginlamhit sa social media.
Indi pa naton matakus ang epekto sini kon wala pa natapos ang eleksyon tungod nga lunsay atake kag panagang pa ang aton ginahimo, apang sa pagpuas sang asu sang eleksyon, dira mo na makita kon sin-o ang mga pilason kon sin-o ang nagapanghampol bangud sa bakiras nga natuga sa lawas.
Sa simple nga pulong, mabatyagan mo na kon ngaa nagalikaw ang imo kakilala ukon abyan. Matingala ka na kon ngaa wala sila nagasapak, ukon indi na kaangay sa kinaandan ang pagtratar niya sa imo. Nagalas-ay na ang iya yuhom kag halos indi na magpakig-istorya sa imo.
Tuman ka dalitan ang eleksyon. Pali na ang pilas sa panit apang ang dalit sa balatyagon nagalatom sa gihapon. Ina ang rason kon ngaa ang iban wala nagauliay ang ila relasyon makalipas ang pila na ka beses nga paghiwat sang eleksyon.
Ini ang rason kon ngaa ginhatagan ko ini sang pasulabi nga topiko tungod nga naobserbahan ko nga kadaku sang halit sang pulitika kag eleksyon. Mahimo lamang nga mapunggan ukon mahagan-hagan ang halit sang pulitika kag eleksyon kon pamalandungan naton ang aton mga pamaagi sa pagkampanya, sa pagsuporta, kag kag pag-impluwensya sa iban nga botante.
Likawan naton ang pagpangyubit agud indi kita makasakit kag indi kita mabalikan sang mas masakit nga yubit. (bertladera@gmail.com/PN)
