[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=”]
[av_heading heading=’Panugdaon ni Matt | Ang pag-puasa makabulig pa gani sa ikaayong lawas’ tag=’h3′ style=’blockquote modern-quote’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’15’ padding=’10’ color=” custom_font=”]
Ni Wenceslao “Matt” E. Mateo Jr.
[/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=’custom’ color=”]
Tuesday, April 11, 2017
[/av_textblock]
[av_image src=’http://www.panaynews.net/wp-content/uploads/2017/04/Panugdaon-pic.jpg’ attachment=’102504′ attachment_size=’full’ align=’center’ styling=” hover=” link=” target=” caption=” font_size=” appearance=” overlay_opacity=’0.4′ overlay_color=’#000000′ overlay_text_color=’#ffffff’ animation=’no-animation’][/av_image]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
GINA-saulog sining semana sang mga tumuluo sang Simbahan Katolika ang Semana Santa (Holy Week).
Kabahin ini sang kabug-usan nga selebrasyon sang Kwaresma nga nagapa-dumdum sa mga tumuluo sang 40 ka adlaw nga pag-puasa (fasting) ni Hesukristo sa disyerto bag-o magsugod ang iya “public ministry” bilang manunudlo na sang pagtuo.
Ang Kwaresma ginasaulog sugod sa Ash Wednesday (Marso 1, sa sining tuig) paagi sa pagtanda sa agtang sang tawo sang abo. Naga-padumdum ini sa tawo nga siya mamalatyon. Magatapos ini sa Easter Sunday sa pagkayab (resurrection) ni Hesukristo sa paalabuton nga Abril 16.
Ang pinaka-importante sining pagsaulog amo ang Semana Santa, nga nagsugod sa Palm Sunday sa Abril 9 sa sining tuig. Ginadumdum sini ang pagsulod ni Hesukristo sa Herusalem nga ginaabi-abi sang mga pumuluyo paagi sa pag-wagayway sang mga dahon sang palma (palm leaves).
Ang labi nga ginapatuonan sining pagsaulog amo ang Huwebes Santo (Holy Thursday) kag Biyernes Santo (Good Friday), sa Abril 13 kag 14 sa sini nga semana.
Pyesta opisyal ang ining duha ka adlaw kag wala sang trabaho sa tanan nga upisina sang gobyerno kag bisan sang pribado, luas lang kon kinahanglanon sang emerhensya ang isa ka buluhaton.
Sa Huwebes Santo, ginadumdum ang katapusan nga panyapon ni Kristo upod sa iya 12 ka gintutun-an (apostles). Sa sini mismo nga adlaw gin-aresto siya sang mga soldado Romano sang gintudlo siya ni Hudas. Sa sunod nga adlaw, Biyernes Santo, ginlansang na sa krus si Jesukristo sa tunga sang duha ka makawat sa bukid sang Calvary, ginlubong, kag nagkayab tatlo ka adlaw despues.
Ang Kwaresma gina-pamalandungan sang mga tumuluo paagi sa pag-pangamuyo, paghinulsol kag pag-pangayu sang kapatawaran sa mga sala, kag pagdumdum sa mga kubos.
Ginapatuman man nila ang pagdumili sang kaugalingon (fasting) sa pagpa-kabusog sang lubos sa bilug nga adlaw, kag pag-paiway (abstinence) sa pila ka kalan-on (labi na gid sang karne) kag hilimuon (katulad sa indi pagtan-aw sang TV).
Ang fasting ginapatuman sa Ash Wednesday kag Good Friday sa ga-edad 18-59, samtang ang abstinence ginapatuman sa kada Biyernes sang Kwaresma sa naga-edad 14 pataas.
Ang mga Muslim gali maga-patuman man sing ila pag-puasa sa sulod sing isa ka bulan sa pag-abut sang Ramadan nga magasugod sa Mayo 27 “halin sa pagbutlak tubtub sa pagtunod sang adlaw.” Pagkatapos sini, puede na sila maka-kaon kag mag-inom sang pabusog.
Indi obligado ang tanan nga mag-fasting kag mag-abstinence, sunu sa Simbahan Katolika, partikular ang mga masakiton.
Wala man gina-pahanugutan sang mga Muslim nga mag-puasa ang ila masakiton sa panahon sang Ramadan.
Ang pagdumili sang pag-puasa sa mga masakiton isa ini ka pag-pangamlig sang mga Muslim, kag sang mga Kristiyano man, labi na gid sa mga may balatian nga peptic ulcer.
Ang balatian nga peptic ulcer ginatuga sang helicobacter pylori nga bacteria nga nagasupot sang makahalalit nga asido sa suluk-sulok ukon estomago (stomach), labi na gid kon gutom ang isa ka tawo.
Ang mga Kristiyano kag Muslim pareho nga gahatag kabilinggan sa pag-puasa. Indi lang tungod makapaayo ini sang kabuhi ispiritwal, kundi tungod makapaayo man sing ikaayong lawas.
Sunu kay Tato M. Usman, MD, MPAIM, isa ka Muslim, ang pag-puasa indi makahalit sa ikaayong lawas sang tawo, kon husto ang pagpatuman sini kag indi ginaabusuhan, katulad sang pagpanigarilyo kag pag-inom sang alcohol (makahulubog nga ilimnon).
Siling niya, ang puasa sa sulod sing isa ka bulan makapanubo pa gani sang mataas nga cholesterol sa lawas sang tawo, nga nagapataas sang presyon sang dugo (hypertension). Tungod sini, dugang niya, ang puasa makabulig pa sa ikaayong lawas sang tawo, basta kon gab-i nagakaon lang ang ga-puasa sang maayo kag magpabilin nga mapagsik.
Ginadugang man sang Simbahan Katolika nga ang sobra ka pabusog malain gani sa ikaayong lawas kag kasal-anan pa nga kon tawgon “gluttony.”/PB
[/av_textblock]
[/av_one_full]
