Kontrobersya sa laboratory research sa COVID-19 City

NAKIBUT gid ang mga kaupdanan ni Senate President Tito Sotto sa iya ginsugid sa isa ka hearing sa Senado, sang sini lang, angot sa pamahog sang Corona Virus Disease 2019 (COVID-19) nga nagsugod sa Wuhan City, China kag naglapta na gani sa madamo pa nga pungsod.

Gin-play sa video tape ni Sotto ining ginsugid niya sa tunga-tunga sang Senate hearing. Gin-share kuno ini sa iya sang isa ka “acquaintance” sa abroad.

Ining video tape gatudlo sa Estados Unidos nga  amo ang nag-culture kag nagpalapta sining COVID-19 sa China agud halitan ang naulihi.

Wala ugaling ginhingadlan ni Sotto ang ining iya “acquaintance”. Wala man mahingadlan kon ano ang outlet – radyo man ukon TV – ang source. Nonetheless, gintawag niya ini nga “interesting, if not revealing”.

“Interesting”, huo, kay basta naka-intriga interesado sina ang publiko. Kon “revealing”, daw indi amo ugaling. Man sang pamangkuton si Sotto kon sa diin nga outlet nabatian ining video tape agud matudlo ang source, gin-admitir niya nga wala siya kahibalo. Nagsiling lang siya sing “I will check it out.”

In other words, cucho-cucho lang ini kay wala bisan katiting nga pamatuod. In fact, tubtub subong, duha ka semana ang nagligad, wala kita kahibalo kay Sotto sa ginsiling niya nga “I will check it out”.

Nakalamho gani si Foreign Affairs Secretary Teddy Locsin sa sining “revelation” ni Sotto halin sa kon sin-o nga “ghost source”, kon hambalon pa. Gin-describe ini ni Locsin nga “one of the craziest videos I have ever seen”.

Ngaa abe himuon ini sang Estados Unidos, sunu pa kay Locsin, kay maigu man sila. In fact, madasig na gani ang paglapta sang COVID-19 sa pungsod ni Uncle Sam.

Daw  nagagwa gani, sunu sa iban nga matayog man sing panghuna-huna, nga ining “revelation” ni Sotto padugi lang niya ini agud mapautwas ang iya anti-American nga sentimiento upod sa kay boss niya.

***

Ugaling lang indi man kita maributay sa sining kuno “interesting, if not revealing” nga sugid kay Sotto sang “acquaintance” sini sa abroad.

Na-intriga kita kag nangita kita medyos kon ano ang mahibal-an naton nga basi makahatag sing bisan diutay lang nga kaathagan sa sining cucho-cucho ni Senate President.

Salamat kay natagaan kita sang ideya sini sang aton abyan nga Lt. Colonel.

Gintultol naton ang iya clue sa internet ng natultulan gid man naton.

Kon amo gid man ini, ukon indi, ang ginbangdan sining cucho-cucho, ang isa ka balita nga natultulan naton nagatudlo sa isa ka Harvard University professor sa Estados Unidos nga gin-hire sang gobyerno sang China agud magtukod sang isa ka research laboratory sa Wuhan City, ang ginsiling nga ground zero sang COVID-19.

Ang balita nga ini ginwaragwag, kag gindala online, sang WBZ NewsRadio sadtong Enero 29, 2020 halin sa Boston, USA.

Indi ugaling otorisado ining Harvard professor sa sining hilikuton niya sa China, kag bisan sang gobyerno sang Estados Unidos kay nagabutang ini sa risgo sang seguridad ni Uncle Sam, labi na gid kay ang mga na-recruit niya nga mga assistant konektado pa sa military sang China.

Sunu sa affidavit sang US Federal Bureau of Investigation (FBI), si Dr. Lieber, 60, ginsuhulan sang gobyerno sang China sing $50,000 kada bulan kag sang dugang nga $150,000 kada tuig sa idalom sang “Thousand Talents” contract para sa $1.5 ka milyon nga project nga nagatukod sang isa ka research laboratory sa University of Wuhan.

Ang ining bayad sa iya, sunu sa FBI, ginhatag kay Dr. Lieber agud magtrabaho sa research kag mag-recruit sang mga assistant nga pulos halin sa China.

Nadiskubrihan sang FBI nga ang mga recruit sini may kaangtanan sa Chinese People’s Liberatio Army nga may assignment nga mangawat sang mga importante nga mga dokumento indi lang sa US kundi pati man sa Israel, nga kaalyado sang Estados Unidos.

Indi luyag magtawag anay si Atty. Andrew Lelling sang FBI kay Dr. Charles nga espiya sang China sa Estados Unidos, kundi na-corrupt, ukon nasuhulan, lang sang daku nga kwarta agud himuon ang indi niya dapat himuon.

Sa karon, ang Harvard University nag-file na sing indefinite adminisrative leave kay Dr. Lieber, kag wala na ini sing access sa Harvard campus ukon makapadayon pa sang iya pagtudlo sa sini nga unibersidad. (w_mateojr@yahoo.com/PN)