SAGUNSON ang pag-abot sang mga nagapauli nga overseas Filipino workers (OFWs) kag locally stranded individuals (LSI) sa Western Visayas gikan sa iban nga lugar.
Padayon man ang pagdugang sang coronavirus disease 2019 (COVID-19) cases bangud pila sa ila ang nagapositibo matapos naggwa ang resulta sang reverse transcription polymerase chain reaction (RT-PCR) test nga ginpatigayon agud masiguro nga indi sila makalaton sa iban.
Mangin bag-o na nga normal ini bangud aton na lauman nga sa kada may magpauli gikan sa iban nga lugar, ilabi na sa mga lugar nga ginakabig nga hotspot ukon epicenter, may yara gid nga magapositibo sa COVID-19.
Indi na kita sini matingala kag dapat na lang nga handaan kag padayon nga ipatuman ang health protocol agud nga indi sila makalaton sa iban kag agud indi na magdamo pa gid ang mga malatnan.
Base sa COVID-19 case bulletin number 84 nga napetsahan Hunyo 18, 2020, may kabug-usan na nga 164 ka kaso, 47 diri ang active cases, 106 na ang nakarekober kag 11 ang napatay.
Makita sa sini nga bulletin nga may nagdugang nga walo ka kaso nga ginalakipan sang anum ka repatriated OFW kag duha ka locally stranded individual. Samtang, may tatlo naman nga nakarekober nga ginalakipan sang duha ka OFW kag isa ka LSI.
Sa sini nga datus, makita naton nga 81 sa 164 ka kaso ang mga repatriated OFW kag LSI ukon halos katunga sang kabug-usan nga kaso sang COVID-19 positive.
Apang, katunga man sa ila ang nakarekober na ukon 40 sa 81 ka kaso. Samtang may 40 naman ka active cases ukon pito ang padayon nga na-admit sa ospital, isa ang naka-home quarantine, 32 ang naka-quarantine sa pasilidad. May isa naman nga napatay na.
Sandig sa sini nga datus, ang 81 ka repatriated OFW kag LSI ang ginalakipan sang 4 sa Aklan, 4 sa Antique, 1 sa Capiz, 3 sa Guimaras, 11 sa Iloilo Province, 25 sa Negros Occidental, 16 sa Bacolod City kag 17 sa Iloilo City.
Bangud nga sagunson ang pag-abot sang mga OFW kag LSI, gintinguhaan naton nga makakwa sang kaathagan gikan mismo sa Department of Health 6 kon supisyente pa bala kita sa lugar kag pasilidad sa pag-akomodar sa mga nagapauli kag magapauli pa nga mga OFW kag LSI.
Sa pag-interview ko paagi sa Saksi sa Gab-i program sang Super Radyo Iloilo, ginpahayag ni Dr. Marie Jocelyn Te, ang spokesperson sang Department of Health (DOH) Region 6, nga may 369 ka facilities ang rehiyon nga ginalakipan sang 187 ka Temporary Treatment Monitoring Facilities for COVID-19 cases para sa LSI kon sa diin ginalakipan ini sang 1 sa Aklan, 25 sa Antique, 22 sa Capiz, 6 sa Guimaras, 71 sa Iloilo Province, 7 sa Iloilo City, 54 sa Negros Occidental kag 1 sa Bacolod City.
Ginsiling sini nga may yara naman sang 182 ka Temporary Treatment Monitoring Facilities for COVID-19 cases para sa repatriated OFW kon sa diin ginalakipan ini sang 21 sa Aklan, 26 sa Antique, 22 sa Capiz, 1 sa Guimaras, 69 sa Iloilo Province, 12 sa Iloilo City, 3 sa Negros Occidental, 24 sa Bacolod City.
Gindugang sini nga may 2,657 nga total beds available kon sa diin 694 ang na-okupar ukon 26 percent ang bed occupancy rate kag may yara pa gid sang 30 ka kabug-usan nga Ligtas COVID Facility bilang community isolation unit kag tuman ka bastante kag wala sang dapat kabalak-an ang mga pumuluyo.
May mga nagarekober man rason nga may lugar kag pasilidad nga nagakabakantehan antes naman masudlan sang bag-o nga mga nagpauli nga OFW kag LSI.
Kinahanglan lang nga dumalahan sang maayo ang aton lugar kag pasilidad agud nga mas mangin mapuslanon. Dapat man nga may hugot nga koordinasyon sa mga ahensya sang gobyerno, gikan sa ginhalinan padulong sa ila destinasyon, agud nga mahibaluan kon pila ka tawo ang handaan sang akomodasyon kag matawhay ang pagpatigayon sang pagsugat gikan sa pantalan ukon hulugpaan padulong sa ila tagsa ka banwa.
Kon padayon nga nagasugilanon, padayon nga nagabuylog kag padayon nga nagabinuligay, mangin mahapos para sa Western Visayas nga makabangon gilayon. Mahapos mag-away kag magpukan sa pandemya kon ang tanan nagahugpong kag naga-isa.
Indi naton masikway ang nagapauli, indi kita makapanirado sang ganhaan para sa aton mga kasimanwa kag indi man naton mapabay-an nga indi maamligan ang mga pumuluyo nga yari diri sa Western Visayas.
Tugutan naton sila nga makapauli, apang ipatuman naton sang hugot ang health protocol agud nga wala sang may malatnan.
Ipabatyag ang pagpalangga sa kada isa paagi sa sakripisyo nga may esensya. Itigana naton ang lugar kag pasilidad para sa ila bilang pag-ulikid kag pagpalangga sa ila. (bertladera@gmail.com/PN)
