Kinahanglan pa bala ang booster shots?

BY THE WAY, may nag-pop up nga congratulatory message sa akon cellphone nga kuno halin sa Lazada online mall nga nagpa-spin sa akon sang premyo. Nadag-an ko ang P1,100 worth of goods.

Ahay, fake news gali kay wala sing advice kon paano ko mabaton ato. Ginsaskuhan lang seguro ang Lazada, pati na ang publiko, sang kon sin-o nga Herodes, nga kinahanglan sing paathag kag pasaylo sang Lazada.

***

Ang pagtuhaw sang Delta variant sa halos tanan na nga mga pungsod, lakip na ang Filipinas, wala lang nakahatag sing kakugmat tungod sang kadasig nga pagpanglaton sini.

Naghatag man ini sing pangduha-duha sa mga health experts sa posible “adverse effect’ nga mahimo sini sa “effectiveness” sang bakuna batok sa coronavirus disease nga dala sang COVID-19 virus kag sang mga variant sini, nga karon nagalakip na sang Lambda variant halin sa Peru.

Tungod may pagkatuhay ini sa mother COVID-19 virus, possible, sunu sa ila, nga indi ini dale-dale makilala sang warrior antibodies nga na-producir sang bakuna kag malutsan sini ang mga antibodies kag makapang-infect gihapon ini.

Posible man nga mas masupog pa ini sangsa antibodies nga ma-producir sang bakuna, kag kinahanglan ang dugang nga antibodies nga ma-producir sang isa ka booster shot.

Labi na gid seguro sa mga tawo nga may “immunocompromised” nga kahimtangan. May mahina (weakened) ini sila sang immune system.

Lakip diri ang may HIV kag AIDS, ang may cancer treatment nga naga-weaken sang immune system, ang mga “susceptible” ukon madali matapikan sang infection pagkatapos sang organ ukon marrow transplant, kag ang iban pa nga mahina ang immune system nga napamatud-an sa isa ka pagtuon sa Singapore nga nagalakip sang mga elderly.

Matudlo diri ang kaso sang duha ka doktor nga sa ila edad masiling nga may mahina nga immune system bisan pa fully-vaccinated na ini sila.

In fact, may paandam gani ang mga health experts sa mga fully-vaccinated nga indi magsalig sing lubos sa epekto sang bakuna samtang padayon nga ginatun-an pa ini, kag padayon lang ang pagpangamlig batok sa coronavirus disease sunu sa panugyan nga mga health measures.

Isa sa sining duha ka doktor ang nag-boluntad sa pag-serbisyo sa isa ka ospital sa India sa tion nga nagtuhaw na dira ang Delta variant. Tungod fully-vaccinated nagapati ini nga kon maigu man siya “mild” lang nga indi kinahanglan siya ma-ICU (Intensive Care Unit) ukon mapatay gid.

Sa malain nga palad, naigu siya sang Delta variant kag napatay. Ang pagpati amo nga tungod ini kay may “immunocompromised” siya nga kahimtangan.

May isa man ka doktor sa California, fully-vaccinated man, nga nagsalig gid sa kabakud sang bakuna nga gintublok sa iya kag nangin pabaya sa pag-amlig sang iya ikaayong lawas. Sa madamo nga okasyon wala na ini nagagamit sang face mask. Apang sang gintapikan ini sang Delta variant wala gid siya matabangan. Sa pagpati man ini nga indi tungod mahina ang “effectiveness” sang bakuna kundi tungod ginpahina sang Delta variant ang iya immune system.

Tungod sa sining pagpati, nag-authorize na ang Food and Drug Administration (FDA) sang United States sadtong Agosto 14, 2021 nga balita, sa pag-administer sang booster shots, ukon dugang nga third dose sa mga fully-vaccinated nga may “immunocompromised” nga kahimtangan.

Samtang, luyag anay tun-an sang World Health Organization ining paggamit sang booster shots.

Diri sa aton pungsod may naggwa nga report nga pila sang aton mga kautoran ang nakapa-booster shots na agud mapabakud ang ila immune system.

Ang aton Department of Health nagsiling, ugaling, nga wala ini naga-authorize pa sing paggamit sang booster shots. Dapat matun-an man anay ini sang aton FDA (Ina ya, may sariling pag-iisip!). Kinahanglan man nga mahatagan kita anay sing Emergency Use Authorization (EUA) para sa paggamit sini.

In  fact, ginapa-imbestigar na sang DOH ining report parti sa pag-admistrar sining booster shots nga ginpatigayon sang pila ka doktor nga wala sing permiso sang DOH.

Sa karon, gapati pa ang DOH nga indi kinahanglan ang mga booster shots bisan sa mga “immunocompromised” nga mga pumuluyo, agud maaway sing husto ang COVID-19 kag mga variants sini. Although ginapatun-an man sini ang posibilidad nga kinahanglan ang booster shots sang mga pumuluyo nga may mahina sing immune system. Until then, indi pa ini mapahanugutan sang DOH./PN